افتادگی و آتروفی واژن عموما در نتیجه افزایش سن و زایمان طبیعی ایجاد میشود. چرا که این عوامل منجر به از دست دادن قدرت و انعطافپذیری دیواره واژن میگردند. در نتیجه، زنان با برخی مشکلات جنسی، جسمی و روانی روبرو میشوند. این مشکلات به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها تاثیر میگذارد. با توجه به اهمیت این موضوع روشهای درمانی متنوعی روی کار آمدهاند. از جمله تاثیرگذارترین و جدیدترین این روشها استفاده از دستگاه آر اف واژینال است. در ادامه به ارزیابی ایمنی و بازدهی آر اف واژینال میپردازیم.
این مقاله ترجمه ای است از مقاله:
Evaluation of the Safety and Efficacy of a Novel Radiofrequency Device for Vaginal Treatment
SURGICAL TECHNOLOGY INTERNATIONAL Volume 32
آشنایی با روش آر اف واژینال
آناتومی و فیزیولوژی دستگاه تناسلی زنان میتواند به دلایل مختلفی مانند زایمان، یائسگی، ژنتیک یا ضربه تغییر کند. اگر ناحیه تناسلی زنان به مرور زمان دچار افتادگی گردد، این امر باعث نگرانیهای پزشکی و زیبایی میشود. چرا که بر سلامت جنسی و کیفیت زندگی زنان تأثیر منفی میگذارد. علائم شایع افتادگی واژن شامل مواردی مثل واژینیت آتروفیک، کاهش رضایت جنسی، بیاختیاری ادرار، افتادگی اندام لگن و از دست دادن زیبایی ناحیه واژینال اشاره کرد. از آنجا که افتادگی واژن یک بیماری شایعی میباشد کسب اطلاعات در مورد پاتوفیزیولوژی و درمان برای زنان الزامی است.
جوانسازی واژن اصطلاحی عمومی، برای توصیف طیف وسیعی از روشها جهت بازگرداندن ساختار مطلوب واژن و بافتهای اطراف بکار میرود. این روشها شامل درمانهای موضعی و سیستمیک، روشهای جراحی و فناوریهای مدرن که بر پایه انرژی هستند، میباشند. روشهای مبتنی بر انرژی در دسته عملهای غیرتهاجمی قرار دارند. لذا توسط زنانی که به دلیل خطر، هزینه و دوره بهبودی طولانی تمایلی به عمل جراحی ندارند، ترجیح داده میشوند. روشهای جدید جوانسازی واژن مبتنی بر انرژی شامل لیزرهایی مانند CO2 فرکشنال یا اربیوم:(Er: YAG) و فرکانس رادیویی(RF) است.
در بین تمامی این موارد میتوان از RF به عنوان مدرنترین روش درمان افتادگی واژن و بیاختیاری ادرار اشاره کرد. این روش توانسته در سالهای اخیر بدلیل غیرتهاجمی بودن، عدم عوارض جانبی و نتایج سریع محبوبیت قابل توجهی کسب کند. مکانیسم عملکرد این روش بر پایه بالا بردن درجه حرارت بافت تحت درمان، برای شروع تغییرات بیولوژیکی است. انرژی RF بافت دیواره واژن را به دمای ۴۰ تا ۴۳ درجه سانتیگراد میرساند. بنابراین موجب تحریک میکرو التهابی فیبروبلاستها میگردد. این عملکرد منجر به تحریک انقباض کلاژن، نئوکلاژنز و نئولاستوژنز شده و واژن را دوباره به حالت ارتجاعی مطلوب میرساند.
تکنولوژی آر اف در حوزههایی از قبیل زیبایی و جوانسازی پوست صورت و گردن نیز مورد استفاده قرار میگیرد. اما بهرهمندی از مزایای آن در درمان مشکلات ناحیه واژینال اقدامی نسبتا جدید به حساب میآید. از این رو میزان ایمنی و بازدهی آن مواردی هستند که ذهن کاربران را به خود درگیر میکند. همین موضوع سبب شده تا تحقیقات و مطالعات متنوعی در این زمینه صورت گیرد.
روش تحقیق در ارتباط با ایمنی و بازدهی آر اف واژینال
در تحقیقی که به منظور ارزیابی ایمنی و بازدهی آر اف واژینال ترتیب داده شد از ۳۰ زن با میانگین سنی ۴۸.۶ سال کمک گرفتند. این زنان در بازه سنی ۴۰ تا ۶۰ سال قرار داشته و به دلیل افتادگی لگن و واژن به دنبال درمان و جوانسازی واژن بودند. شرایط یکسانی برای تمامی کاندیدهای آر اف واژینال در این تحقیق در نظر گرفته شد. به این صورت که همه آنها حداقل یک بار زایمان طبیعی را تجربه کرده بودند. همچنین جواب آزمایش پاپ اسمیر تمامی متقاضیان منفی بود. ضمنا شرایطی نظیر عدم بارداری، سابقه سرطان، اختلالات قلبی، شیردهی، دیابت، جراحی در ناحیه واژینال جز شرایط مطالعه برای زنان بود.
درمان با استفاده از یک دستگاه دو قطبی آر اف (دستگاه Votiva، دارنده مجوز از InMode MD, Ltd) انجام شد. این دستگاه مجهز به دو نوع هندپیس FormaV و FractoraV بود. در شکل ۱ تصویر دستگاه RF و در شکل ۲ تصویر هندپیسهای مذکور نمایش داده شدهاند.
مطالعات نشان داده است که این هندپیسها قابلیت استفاده همزمان و مجزا را در طول درمان دارند. همچنین این امکان را فراهم میکنند تا پزشک با توحه به شرایط بیمار، نسبت به تنظیم آنها اقدام کند. بنابراین حداکثر کارایی، ایمنی و راحتی برای هر بیمار را امکانپذیر میسازد. هندپیس FormaV با قابلیت دمای قطع ۴۳ درجه سانتیگراد به طور مداوم میباشد. به این معنا که با نزدیک شدن دمای تنظیم شده به دمای قطع، صدای بوق در آن فعال میگردد. سپس در این زمان انرژی RF بطور خودکار و فوری غیرفعال میشود. همچنین به محض پایین آمدن دما به زیر دمای قطع، RF به طور خودکار مجددا شروع به کار میکند. این موضوع سبب میگردد پزشک با خیال راحت و ایمنی بالا مراحل درمان را پشت سر بگذارد. دمای مورد نظر در این هندپیس توسط یک سنسور دما کنترل میشود.
در مطالعهای که با هدف ارزیابی ایمنی RF واژینال ترتیب داده شد افراد به سه گروه ۱۰ نفره تقسیم شدند. این زنان برای مدت زمان مختلف تحت درمان مداوم با انرژی آر اف و هندپیس FormaV قرار گرفتند.
- گروه اول، درمان ۲۰ – ۱۶ دقیقه در داخل واژن و ۱۰ – ۸ دقیقه در هر لبیوم
- گروه دوم، درمان 12 – 10 دقیقه در داخل واژن و 6 – 5 دقیقه در هر لبیوم
- گروه سوم، درمان 8 – 6 دقیقه در داخل واژن و 3 دقیقه در هر لبیوم
پارامترهای درمان با توجه به تحمل و شرایط هر بیمار تنظیم گردید. دمای قطع برای هندپیس FormaV، 43 درجه سانتی گراد و سطح انرژی آر اف 30 -25 بود. در حالی که برای هندپیس FractoraV سطح انرژی 30 – 15 در نظر گرفته شد.
ارزیابی تحقیقات انجام شده در ارتباط با ایمنی و بازدهی آر اف واژینال
جهت ارزیابی دادههای به دست آمده پرسشنامههایی تنظیم گردید. این پرسشنامهها توسط بیماران، قبل درمان و 2 ماه پس از درمان تکمیل شدند. از جمله موارد مورد مطالعه در پرسشنامهها بیماریهای تناسلی بیماران مانند واژن، جنسی، لگن و ادرار در نظر گرفته شد. ضمنا سوالاتی پیرامون شدت درد در واژن، میزان رضایت جنسی، افتادگی واژن، احساس توده در داخل یا خارج واژن در پرسشنامه پیگیری گردید. اثربخشی درمان با مقایسه پارامترهای پایه با پرسشنامههای پیگیری 2 ماهه، عکس ها و نمونه برداری ها ارزیابی شد. همچنین ایمنی درمان با انرژی آر اف با دقت بالایی مورد بررسی قرار گرفت. این ارزیابی بر اساس ثبت واکنش های بیمار بلافاصله پس از درمان و در حین ویزیت پیگیری گردید.
نتایج تحقیقات در ارتباط با ایمنی و بازدهی آر اف واژینال
در نتایج حاصل از روش درمانی آر اف واژینال هیچ گونه عارضه جانبی گزارش نشد. همچنین نتایج به دست آمده حاکی از روند بهبودی در بیماران و همراه با رضایت آنها بود. در جدول ۱ میتوان جزئیات کامل نتایج حاصله را مشاهده کرد.
جدول ۱. بررسیهای انجام شده و تحلیل دادهها
|
P-value | ||
تفاوت در طول زمان | تفاوت بین گروهها | اثر متقابل | |
تغییرات واژن | ۰.۰۰۱> | ۰.۵۷۸ | ۰.۴۲۳ |
رابطه جنسی | ۰.۰۰۱= | ۰.۲۸۰ | ۰.۴۴۶ |
کیفیت زندگی | ۰.۰۰۱> | ۰.۴۳۷ | ۰.۹۶۴ |
کف لگن | ۰.۰۰۱> | ۰.۱۸۹ | ۰.۱۵۰ |
شدت بیاختیاری | ۰.۰۰۱> | ۰.۱۱۱ | ۰.۵۴۶ |
مشاوره در مورد بیاختیاری | ۰.۰۰۱> | ۰.۲۰۶ |
۰.۵۵۶ |
طبق اعداد به دست آمده درصد بهبودی برای همه بیماران در خصوص تغییرات واژن ۵۰.۶٪، بهبود رابطه جنسی ٪۷۲.۱، افزایش کیفیت زندگی ۶۴.۶٪، تغییرات مثبت ایجاد شده در کف لگن ۶۱.۲٪، بهبود بیاختیاری ادرار ۶۲.۷٪ و و نمره مشاوره در مورد بیاختیاری ادرار ۳۷.۱٪ گزارش شد. برای اطلاع دقیقتر در خصوص این موضوع شما را به مطالعه جدول ۲ دعوت میکنیم.
جدول ۲. تغییرات ایجاد شده در گروههای مورد بررسی در طول دو ماه اول
گروه اول (۸=N) | گروه دوم (۸=N) | گروه سوم (۹=N) | کل (۲۵=N) | |
تغییرات واژن | ۲۷.۴۲ ± ۳۸.۷۲ | ۳۱.۷۵ ± ۶۸.۱۵ | ۲۸.۳۶ ± ۴۵.۵۴ | ۳۰.۶۷ ± ۵۰.۶۰ |
رابطه جنسی | ۳۸.۲۱ ± ۶۲.۱۲ | ۳۶.۰۲ ± ۸۴.۵۷ | ۳۰.۱۳ ± ۶۹.۹۲ | ۳۳.۹۹ ± ۷۲.۰۸ |
کیفیت زندگی | ۵۶.۶۹ ± ۷۰.۸۳ | ۷۰.۱۸ ± ۶۵.۹۴ | ۳۷.۸۴ ± ۵۷.۹۴ | ۵۳.۶۸ ± ۶۴.۶۲ |
تأثیر کف لگن | ۳۳.۹۹ ± ۸۱.۰۴ | ۵۷.۰۶ ± ۴۸.۲۱ | ۳۴.۸۸ ± ۵۵.۰۴ | ۴۳.۵۲ ± ۶۱.۱۷ |
شدت بیاختیاری | ۱۹.۲۵ ± ۸۵.۳۲ | ۴۴.۶۵ ± ۵۴.۲۹ | ۴۸.۱۵ ± ۵۰.۰۰ | ۴۱.۴۴ ± ۶۲.۶۸ |
مشاوره در مورد بیاختیاری |
۴۵.۱۳ ± ۴۰.۲۷ |
۳۹.۷۱ ± ۴۱.۰۰ | ۲۲.۰۹ ± ۳۰.۶۸ | ۳۵.۲۲ ± ۳۷.۰۵ |
علاوه بر تمامی موارد گفته شد عکسهایی به منظور بررسی تغییرات ایجاد شده در ظاهر ناحیه واژینال دریافت شد. عکس ۳ نتایج حاصله در بیماری با پوست روشن و عکس ۴ نتایج حاصله در بیماری با پوست تیره را نشان میدهد.

شکل ۳. نتایج حاصل از درمان با دستگاه FormaV بر روی بیماری با پوست روشن. مدت زمان درمان در مجرای واژن ۱۲ دقیقه و در لبیوم 6 دقیقه بود. تصویر سمت چپ قبل از درمان، تصویر وسط بلافاصله پس از درمان و تصویر سمت راست دو ماه بعد درمان را نشان میدهد.

شکل ۴. نتایج حاصل از درمان با دستگاه FormaV بر روی بیماری با پوست تیره. مدت زمان درمان در مجرای واژن ۱۸ دقیقه و در لبیوم ۹ دقیقه بود. تصویر سمت چپ قبل از درمان، تصویر وسط بلافاصله پس از درمان و تصویر سمت راست دو ماه بعد درمان را نشان میدهد.
کلام آخر
پیشرفتهای اخیر در حوزه فناوری لیزری و فرکانس رادیویی (RF) برای جوانسازی واژینال با استقبال بسیاری از پزشکان و بیماران همراه بوده است. مخصوصا استفاده از این روش در درمان زنان مبتلا به آتروفی و افتادگی واژن محبوبیت زیادی به دست آورده است. مطالعات نشان دادهاند اعمال انرژی RF به دیواره واژن و لابیا باعث تحریک فرآیندهای بیولوژیکی در لایههای پوستی واژن میگردد. این موضوع سبب تکثیر، نئواسکولاریزاسیون و تشکیل کلاژن بیشتر شده و در نهایت منجر به بهبودی بیمار میگردد. همان طور که در این تحقیق نیز نشان داده شد، درمان با RF بدون عارضه جانبی و تاثیرگذاری بالایی است. بنابراین میتوان آن را در لیست روشهای درمانی ایمن و کاملا بیخطر قرار داد.
تمامی این موارد باعث میشوند تا بیمارانی که از مشکلاتی مثل نارضایتی جنسی و بیاختیاری ادرار شکایت دارند بدون دردسر نسبت به درمان آن اقدام کنند. از دیگر مزایای استفاده از آر اف واژینال میتوان به قابلیت استفاده در بیماران با هر تیپ پوستی اشاره کرد. به این معنا که از نظر آماری در همه درمانها پیشرفتهای قابل توجهی مشاهده گردیده است.